Veel vrouwen met autisme krijgen de tip om meer te ontspannen door bijvoorbeeld yoga. Ik ging in gesprek met een yogadocente die zelf autisme heeft om te ontdekken of yoga daadwerkelijk kan helpen bij autisme.
Waarom yoga kan helpen bij autisme
Het is jammer dat het sociale aspect van yoga zo uitvergroot wordt in Nederland. Met festivals, yogaclubjes en creatieve interpretaties van de poses zou je bijna vergeten dat yoga gemaakt is om met aandacht én alleen te doen.
In feite bestaan de meeste yogalessen uit steeds weer dezelfde lichamelijke houdingen die iedere les in een andere volgorde voorbij komen. Hoe je zo’n houding moet uitvoeren is ook iedere keer hetzelfde. Waarom mensen met autisme zo goed yoga kunnen, is het feit dat zij de regels voor het uitvoeren van de lichamelijke houdingen snel doorhebben én goed kunnen onthouden. Hierdoor komt er ruimte in je hoofd vrij om de aandacht te verplaatsen naar het lichaam. En dat zorgt op zijn beurt dan weer voor minder stress in je hoofd.
Uitdagingen zijn er ook, maar die zitten vooral in de tijd voor en na de les.
Uitdaging 1: Sociale contacten
Starten met yoga betekent in de meeste gevallen dat je nieuwe mensen gaat ontmoeten. Daarnaast zul je ongeveer dezelfde groep mensen wekelijks terugzien wat betekent dat er sociale verwachtingen zullen zijn. Vooral bij yogastudio’s is er voorafgaand aan, of na afloop van, de les tijd om thee te drinken en tot rust te komen. Als je autisme hebt, kan zo’n moment juist heel stressvol zijn omdat het een complexe sociale situatie is. Dit vergt energie. De vraag is of zo’n nieuwe cursus meer energie gaat geven dan dat het van je vraagt.
Tip: Bel van te voren naar de yogastudio om te ontdekken hoe de les precies verloopt. Hieronder een aantal vragen die je kunt stellen:
- Hoeveel mensen doen er gemiddeld mee aan de les?
- Heeft de groep al lang dezelfde samenstelling? Of zijn er ook regelmatige nieuwe mensen?
- Zijn er sociale momenten voor of na de les? Drinken ze bijvoorbeeld samen thee?
- Hoe wordt omgegaan met praten tijdens de les? Gebeurt dit vaak? Of wordt stil zijn juist aangemoedigd?
Je kunt ook uitleggen dat je autisme hebt en graag een les volgt met weinig interactie met anderen omdat dit je veel energie kost. Let goed op wat de docent(e) hierop zegt. Wordt je direct gerustgesteld met duidelijke voorbeelden waaruit blijkt dat je de les kunt volgen zonder veel contactmomenten? Dan kun je overwegen eens een proefles te volgen.
Tip: Kijk ook eens bij sportscholen
In eerste instantie lijkt dit geen geschikte plek om ontspanningsoefeningen te leren maar een sportschool heeft ook voordelen. Ten eerste biedt een sportschool meer privacy omdat je opgaat in de massa. Het is heel goed mogelijk om zonder iemand te hoeven spreken, deel te nemen aan een les. Dat lukt in een yogastudio niet.
Ten tweede is de cultuur in een sportschool individualistischer. Dit geldt vooral voor de grote ketens. Hier kun je rustig rondlopen zonder dat iemand van je verwacht dat je mensen groet of een kletspraatje maakt. Het idee dat yogalessen in sportscholen van mindere kwaliteit zijn dan bij een yogastudio is overigens een fabeltje. De kwaliteit van de les hangt af van de docent(e) en er zijn genoeg gekwalificeerde docenten die op een sportschool lesgeven.
Uitdaging 2: Overprikkeling
Een sportschool heeft één groot nadeel als het over autisme gaat: Je raakt snel overprikkeld. Meestal staat er muziek aan, hangen er meerdere tv’s, staan er tientallen apparaten in verschillende kleuren, lopen er veel mensen rond en is er veel licht. Als je last hebt van overprikkeling, kan dit een reden zijn om niet voor een sportschool te kiezen.
Een yogastudio is daarentegen juist ingericht met gedimde lichten en zachte (of geen) muziek. Mensen praten er zachter en stilte wordt juist nagestreefd. Wanneer je een groep kunt vinden waar je je prettig bij voelt dan verdient een yogaschool de voorkeur met betrekking tot overprikkeling.
Maar er is nog iets waar je op moet letten: in een yogales komt het best wel eens voor dat een docent(e) je helpt met je houding door je lichaam handmatig te corrigeren. Dit betekent dat je aangeraakt wordt. Het is belangrijk om van tevoren te bepalen of je dit wel of niet wilt.
Gelukkig is het heel normaal om hierover met een docent(e) te praten. Je kunt direct bij het eerste gesprek aangeven dat je wel of niet aangeraakt wilt worden. Je hoeft hier overigens geen uitleg bij te geven. Docenten vinden het juist prettig om te weten wie dit wel en niet wilt zodat ze hun manier van lesgeven erop aan kunnen passen.
Uitdaging 3: Onduidelijke instructies
Er zijn verschillende scholen van yoga. Hatha yoga, een vorm van yoga met veel aandacht voor asana’s (houdingen) en pranayama (ademhalingstechnieken), sluit het beste aan bij de omschrijving in dit artikel. Er zijn echter ook veel yogastromingen die een hele andere focus hebben. Als het je interesse heeft, is het zeker de moeite waard om je te verdiepen in de verschillende stromingen.
Maar mensen met autisme hebben minder geduld met zaken die niet duidelijk verbonden zijn met het doel waarvoor ze komen. Als je puur voor de fysieke en mentale ontspanning komt dan kan het zijn dat je de spiritualiteit waaruit de yogaposes zijn ontstaan als onnodige afleiding ervaart.
Extra tip: volg online een aantal gratis proeflessen van yogalessen uit verschillende stromingen. Bijvoorbeeld op yogaonline.tv. Zo krijg je een gevoel voor wat bij je past.
Kans om uit te blinken: Nauwkeurigheid is belangrijk
Mensen die goed in yoga zijn, zijn mensen die heel nauwkeurig een pose uitvoeren. Vrouwen met autisme zijn vaak heel goed in het herkennen van de details en dat zal je helpen een yogapose optimaal uit te voeren. Dit heeft weer tot gevolg dat je snel resultaat ziet en meer zelfvertrouwen krijgt, en zo geeft yoga precies het effect dat je nastreefde toen je eraan begon: ontspanning.